Maandagavond 17 november 2025
In de Zincafé-jubileumserie over ‘vertrouwen’ stond op 17 november de buurt centraal onder de titel ‘Omzien maakt de buurt’ de buurt als plek waar we elkaar zien, omzien naar elkaar, waar je de ander durft te helpen, je jezelf durft te laten helpen.
De avond begon met een korte introductie over het ideaal van de ‘fijne buurt’. Het bekende beeld van het touwtje uit de brievenbus van Jan Terlouw vormde het symbool voor vroeger vertrouwen – en de vraag: hoe herstellen we dat in deze tijd? In het licht van maatschappelijke onrust, polarisatie en opeenvolgende crises stelt historicus Beatrice de Graaf: “Is het niet tijd voor een nieuwe manier om met crises en vertrouwen om te gaan?” Precies dat vormt dit jaar de rode draad bij Zincafé.
Leusden kent buurten, buurtschappen, zelfs noaberschap. Kenmerkend daarin is de sociale verhouding binnen kleine gemeenschappen. Voorbeelden die langskomen zijn Stichting de Buurt, Buurtpreventie, Gemeente Leusden die samenhang in de buurten wil versterken en de rol van Lariks.
Buurtverhalen uit Leusden
Drie vertegenwoordigers van Leusdense buurtverenigingen vertelden wat hen drijft om zich in te zetten voor hun wijk.
Lucas Koch, oud-huisarts in Achterveld en al negen jaar betrokken bij de buurtvereniging in zijn dorp, begon zijn verhaal bij een moment van inzicht tijdens zijn studententijd. Er klopte voor hem iets niet, er werd neergekeken op bepaalde groepen. Die onrechtvaardigheid bracht hem er toe de wereldwinkel te starten en in de wijk te vragen wat mensen nodig hadden. Hij bevorderde in Achterveld samenwerking in o.a. gezondheidscentrum Heelkom en vrijwilligersorganisatie DAVA (met o.a. vervoersdiensten, ontmoetingscentrum en werkgroepen). Hijj zich in voor een samenleving waarin iedereen naar vermogen bijdraagt. Niet financieel, maar in tijd, aandacht of zorg. Zijn motto: “We leven bij de gratie van samen met de ander.”
Wouter van den Berg, voormalig huisarts in Leusden, sprak over het belang van zingeving en menselijk contact. Hij richtte zich op het bouwen aan ‘voorzorgcirkels’ in zijn wijk De Deel. Via een enquête verzamelde hij inzichten over hoe mensen de buurt ervaren, en hoe contact tussen buren verbeterd kan worden. Vertrouwen bouw je door elkaar te ontmoeten, te luisteren, en elkaar iets te gunnen. Een prachtig voorbeeld: op verzoek van een 90-jarige buurtbewoonster werd een gezamenlijke oud-en-nieuwviering georganiseerd, waar veertien mensen op afkwamen – allen die anders alleen thuis zouden zitten.
Chris van Bokkum, managementconsultant en wijkbewoner van de Tabaksteeg, liet zien hoe vertrouwen ook groeit uit kleine gebaren. Zijn motivatie komt voort uit het principe learn, earn, return. Als voorzitter van wijkvereniging LeusdenZeT stimuleert hij bewoners om bij te dragen waar zij kunnen. Hij gelooft in luisteren, langsgaan en het versterken van onzichtbare krachten in de wijk. “Niemand mag onzichtbaar zijn.” Zijn persoonlijke voorbeeld – een misgelopen loterijprijs alsnog regelen voor zijn buren – illustreert hoe ver vertrouwen kan reiken.
Uit de aanwezigen komen er de nodige vragen waaruit duidelijk werd hoe belangrijk ruimte, ontmoeting en onderlinge steun zijn voor een sterke buurt. Wijkverenigingen zijn daarin cruciale schakels: ze bevorderen sociale cohesie, leefbaarheid en participatie. Toch is ook ondersteuning van buitenaf nodig – zoals een eigen ruimte, een plek voor ontmoeting, en steun van de gemeente.
Na de pauze deelden Carolien van Middelaar en Kees Paap van welzijnsorganisatie Lariks hoe de gemeente Leusden werkt aan sterkere buurten. Ze benadrukten dat niemand alleen achter de voordeur hoort te zitten, en dat het ondersteunen van buurtinitiatieven bijdraagt aan welzijn, veiligheid en verbinding. Lariks helpt bewoners-initiatieven met kennis, netwerk en begeleiding. Een simpele groet of zwaai naar de buren kan al het verschil maken.
Uit de zaal kwamen aanvullende inzichten:
- Vertrouwen begint met intrinsieke motivatie en geven om elkaar.
- Het zit vaak in het kleine: fijn samenleven in de wijk.
- Polarisatie, angst en digitalisering maken contact moeilijker – vertrouwen vraagt actief handelen.
- In appartementencomplexen is ontmoeting lastiger: daar kan gezamenlijke ruimte een oplossing bieden.
- Privacy en vertrouwen lijken soms op gespannen voet te staan, maar zijn te verenigen met empathie en nabijheid.
- De verzorgingsstaat verandert – meer dan ooit moeten we investeren in onze sociale omgeving.
De avond eindigde met een suggestie van Eric Jan Tuininga: stel een prijs in voor de buurt die uitblinkt in omzien naar elkaar. Een uitnodiging om het goede te vieren, zichtbaar te maken en verder te laten groeien.
Conclusie
Een waardevolle avond vol concrete voorbeelden, persoonlijke drijfveren en hoopvolle inzichten. Het vertrouwen in de buurt begint bij omzien naar elkaar – en zoals één van de sprekers zei: “Je bent goed geweest voor je buren, zij zijn goed voor jou.” Samen bouwen we aan buurtsamenwerking in vertrouwen.
Reactie plaatsen
Reacties